Zimowe święta w Bułgarii to wyjątkowy czas, kiedy tradycje, kultura i wartości rodzinne łączą się, tworząc ciepłą atmosferę radości i gościnności. Bułgaria, ze swoimi starożytnymi zwyczajami i chrześcijańskimi tradycjami, oferuje bogaty kalendarz zimowych obchodów. Przyjrzyjmy się bliżej, jak w tym kraju celebruje się Boże Narodzenie, Nowy Rok i unikalne święto Survaki.
Boże Narodzenie w Bułgarii (Koleda)
Boże Narodzenie, zwane w Bułgarii Koledą, jest jednym z najważniejszych świąt w roku. Obchodzone jest 25 grudnia według kalendarza gregoriańskiego, ale przygotowania do niego zaczynają się znacznie wcześniej – od Wielkiego Postu trwającego 40 dni i kończącego się Wigilią (Bădni večer).
Wigilia (24 grudnia):
Tego dnia cała rodzina zbiera się przy świątecznym stole, na którym znajdują się wyłącznie postne potrawy. Tradycyjnie przygotowuje się 7, 9 lub 12 dań, symbolizujących zdrowie, pomyślność i dostatek. Wśród najczęściej podawanych dań są:
• fasola;
• kapusta z ryżem;
• gotowana pszenica;
• czosnek;
• orzechy;
• kompot z suszonych owoców.
Najważniejszym elementem wigilijnego stołu jest obrzędowy chleb “pita”, w którym umieszcza się monetę. Osoba, która znajdzie monetę w swoim kawałku, będzie miała szczęście w nadchodzącym roku.
Kolędnicy:
W noc wigilijną grupy młodych mężczyzn, ubranych w tradycyjne stroje, wędrują po wsiach i miastach, śpiewając obrzędowe pieśni, błogosławiąc domy i życząc zdrowia oraz dostatku. W zamian otrzymują poczęstunek lub drobne pieniądze.
Nowy Rok (Nova godina)
Nowy Rok w Bułgarii to święto pełne radości, hucznych uczt i niezwykłych zwyczajów. Obchody rozpoczynają się wieczorem 31 grudnia i trwają do rana 1 stycznia.
Noworoczny stół:
Noworoczna kolacja obfituje w różnorodne potrawy mięsne i rybne, wina i słodkości. Na stole nie może zabraknąć banicy – tradycyjnego placka z serem lub dynią, do którego wkłada się karteczki z wróżbami (kăsmeti). Każdy członek rodziny losuje swój kawałek, aby poznać swoją przyszłość na nadchodzący rok.
Symbolika Nowego Roku:
O północy Bułgarzy witają Nowy Rok kieliszkiem wina lub szampana, składając życzenia i wypowiadając marzenia. Ciekawym zwyczajem jest odwiedzanie sąsiadów po północy w celu złożenia noworocznych życzeń.
Survaki – unikalna bułgarska tradycja
Survaki obchodzone jest 1 stycznia, w dzień św. Bazylego. To święto sięga korzeniami czasów pogańskich i jest związane z dawnymi bułgarskimi obrzędami.
Obrzęd survakane:
Głównym symbolem tego dnia jest “survaczka” – ozdobiona gałązka derenia. Dzieci używają jej do błogosławienia starszych, delikatnie uderzając ich po plecach i składając życzenia zdrowia, szczęścia i dostatku. W zamian otrzymują słodycze lub drobne pieniądze.
Symbolika survaczki:
Dereń w Bułgarii symbolizuje zdrowie, siłę i długowieczność. Ozdoby na survaczce (czerwone wstążki, suszone owoce, orzechy) wzmacniają jej magiczną moc i dodają świątecznego nastroju.
Zimowe festiwale i zabawy
Zimowe święta w Bułgarii to nie tylko obrzędy domowe, ale także liczne wydarzenia:
• Festiwal “Surva” w Perniku: Pod koniec stycznia odbywa się jeden z największych międzynarodowych festiwali gier maskaradowych. Uczestnicy zakładają stroje i maski, aby odpędzić złe duchy i przyciągnąć szczęście.
• Jarmarki świąteczne: W dużych miastach, takich jak Sofia, Płowdiw czy Warna, organizowane są bożonarodzeniowe targi, na których można spróbować lokalnych przysmaków, kupić pamiątki i poczuć magię świąt.
Podsumowanie
Zimowe święta w Bułgarii to czas, gdy odżywają starożytne tradycje, jednoczące pokolenia. Od spokojnego rodzinnego Bożego Narodzenia po huczny Nowy Rok i barwne Survaki – każde święto wypełnia serca radością i ciepłem.
Planując podróż do tego wyjątkowego kraju, nie tylko poznasz jego bogatą kulturę, ale także staniesz się częścią unikalnych zwyczajów pielęgnowanych od wieków.
